- PISCES
- PISCESolim Dii, et Θεοπαίδων, nomine digni, ab iis habiti sunt, quorum Deus est venter, διὰ τὸ πολύτιμον. Luxus enim praecipua olim pars, in piscium delectu, unde est quod ex omnibus obsoniis piscis solus id obtinuit, ut per excellentîam appellaretur ὄψον, et lurcones φέλοψοι, item ὀψοφάγοι. Indidem et ἀκτάζειν, est indulgere gempto, laute et oppipare epulari, quia pisces ἐπ᾿ ἀκτῆς, in littore. Itaque hoc genus hominum hîc fuêre maxime profusi: adeo ut Cato questus sit, etiam vulgo Romae piscem pluris venire quam bovem. Et Iuvenal. Sat. 4. v. 25.———— Potuit fortasse minorisPiscator, quam piscis emi.Quod ipsum leve videtur, prae eorum prodigo luxu, a quibus impensa leguntur integra latifundia in unius mulli pretium, vide Plut. Sympos. l. 4. quaest. 4. Athenaeum, l. 7. et 8. Plin. l. 9. c. 17. Senecam, Epist. 96. et Natur. Quaest. l. 3. c. 17. Macrobium, Saturnal. l. 3. c. 16. Iuvenalem, Alios. Etiam hodieque totô Oriente pisces carni praeferri, notat Bellonius, Observat. suarum l. 1. c. 72. Contra Syri olim a piscium esu abstinuêre, quod Venerem crederent, Typhonis metu, in mare prosilientem, aut in figura piscis, aut piscium tergô exceptam, periculô se exemisse, ut dictum: Unde Phoenicum Astarte (sic illi Venerem vocabant, alii Dercen scribunt et Derceto et Atergatin) superiora mulieris habuit, inferiora piscis, apud Diodorum. l. 2. Lucianumque in Dea Syria. Quae tamen superstitio Nehemiâ recentior est, utpote cum huius temporibus Tyriis nondum religio fuerit, pisces venales Hierosolymam deferre, quos postea ne attingere quidem fas fuit. Halucinantur itaque, qui idolo Dagon, quod Azoti colebatur, eandem figuram cum Astarte tribunnt Hebraei, coniecturam facientes ex nomine, quia Dagon deduci videtur ex voce dag, quae piscem notat, adeoque haec duo Numina confundunt. Namque praeter quam, quod recentiorem Astartes culutum esse diximus, planum est ex Theologia Phoenicum, apud Philonem Byblium, Dagonem fratrem, et Astartem uxorem Saturni habitos esse. ibidem Dagon Graece redditur Σίτων, Frumentarius, quia dagon, Hebraeis est frumentum. Et additur causa nominis, quia εὗρε ςῖτον καὶ ἂροτρον, invenit frumentum et aratrum: unde Σεὺς ἀρότριος; Itaque nomen non a forma habuit, sed ab inventione frugum. Ita Philoex Sanchoniathone, qui, Eusebiô teste, Phoneicum historiam scripsit, ante Troiani belli tempora, nempe circa Iephtae Iudicis Hebraeorum aetatem. Quidni tam vetusto Scriptori de gente sua plus fid ei habeatur, quam Hebraeorum Magistris heri et hodie natis, quique adeo sibi non constant: Dagoni quippe figuram hominis tribuit R. Levi, R. Selomo siguram piscis, R. David ex utroque mixtam. Seniores certe non modo manuum volas, sed et ἴχνη τῶ ποδῶν, vestigia pedum, ideo in limen cecidisse dicunt. Etiam Theodoretus Philistaeos idolum invenisse scribit τῶ ἄκρων πάντων ἐςτερημένον, extremis omnibus partibus, i. e. tam manibus, quam pedibus, privatum et mutilatum. Quod quidem Graeci de suo addiderunt, sed id numquam addituri, si Dagonem credidissent in piscem desiisse. Sam. Bochart Hieroz. Parte prior, l. 1. c. 6. plura infra in voce Piscis.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.